چگونه زیست بخوانیم

روزی چند ساعت زیست بخوانیم؟
اولین نکته ای که درمورد روش مطالعه زیست کنکور باید به آن توجه کرد، کمیت مطالعه یا به عبارتی ساعت مطالعه لازم برای این درس است. کمیت و کیفیت مطالعه دو بال موفقیت برای هر کنکوری هستند. حتی اگر بالاترین کیفیت مطالعه را داشته باشید و از بهترین روش مطالعه زیست شناسی برای کنکور یا امتحانات نهایی استفاده کنید، در صورتی که ساعت مطالعه کافی به این درس اختصاصی ندهید نتیجه مطلوبی برای شما به همراه نخواهد داشت.

در برنامه درسی هر روز باید درس زیست شناسی را جای دهید و در هر هفته باید حداقل ۲۵ درصد از کل ساعت مطالعه شما مربوط به درس زیست شناسی باشد. به عنوان مثال اگر ۴۰ ساعت در هفته مطالعه دارید باید حداقل ۱۰ ساعت از این حجم مطالعه مربوط به درس زیست شناسی باشد. این تعداد ساعات باید بین مطالعه تشریحی درسنامه و فیلم و تست زنی تقسیم گردد.

بهترین روش خواندن زیست، زیاد خواندن آن است.
افرادی که در درس زیست شناسی نسبت به سایر دروس ضعف دارند و همچنین افرادی که از رشته هایی غیر از رشته تجربی قصد شرکت در کنکور تجربی دارند باید بیشتر از ۲۵ درصد در هر هفته به درس زیست شناسی اختصاص دهند.

هر چه ساعت مطالعه هفتگی بالاتری داشته باشید می توانید ساعات بیشتری را به هر درس اختصاص دهید. ساعت مطالعه لازم برای هر دانش آموز یا داوطلب کنکور بسته به عوامل مختلف از جمله پایه درسی، سرعت مطالعه، سرعت یادگیری، عادات مطالعه و غیره متفاوت است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله ساعت مطالعه رتبه های برتر را در سایت مشاوران ۱۰۰ مشاهده کنید.

مراحل و روش صحیح خواندن زیست برای کنکور
هر فصل از کتاب زیست شناسی دبیرستان را طبق مراحل زیر مطالعه کنید:

۱- در ابتدا یک بار عناوین سرفصل ها را ببینید تا متوجه شوید موضوع کلی فصل چیست. سپس یک دور کل فصل را از روی کتاب درسی بدون مکث و وقفه یا به حالت روزنامه وار بخوانید.

۲- در مرحله بعد فصل مورد نظر را همراه با سرفصل های کتاب کمک درسی که در اختیار دارید به چندین بخش کوچک تقسیم کنید. هر بخش کوچک می تواند شامل یک صفحه یا حداکثر چند صفحه از کتاب درسی باشد.

۳- سپس هر بخش را این بار با دقت بیشتر از روی کتاب درسی با خط کشی زیر متن کتاب بخوانید و قیدها و کلمات مهم آن بخش را با روشی که در ادامه توضیح خواهیم داد مشخص کنید.

۴- در مرحله بعد، درسنامه ی بخش مربوطه را از روی کتاب کمک آموزشی که در اختیار دارید بخوانید.

۵- حالا به سراغ تست های آموزشی کتاب کمک درسی خود بروید و فقط تست های آموزشی مربوط به همان بخشی که مطالعه کرده اید را بزنید.

۶- همه ی نکات جدیدی که از این تست ها استخراج کرده اید را در حاشیه ی کتاب درسی خود بنویسید. اگه پاسخ تست ها را نمی دانید نگران نباشید زیرا هنوز در مرحله یادگیری اولیه هستید.

۷- پس از اینکه بخش اول به این ترتیب به پایان رسید، سراغ بخش بعدی از همان فصل بروید و به همین ترتیبی که گفته شد بخش بعدی را نیز ابتدای از روی کتاب درسی، سپس درسنامه کتاب کمک درسی مطالعه کنید و تست های آموزشی همان بخش را حل کنید و در نهایت نکات تست های آموزشی آن بخش را در حاشیه کتاب درسی خود یادداشت کنید. برای تک تک بخش ها این مراحل را به ترتیب اجرا کنید.

۸- بعد از اینکه تمام بخش ها را از روی کتاب درسی و درسنامه کتاب کمک درسی مطالعه کردید و برای هر بخش تست آموزشی کار کردید، فصل مورد نظر به پایان می رسد. اکنون باید یک بار دیگر مطالب همان فصل را همراه با نکاتی که در حاشیه های کتاب درسی یادداشت کرده بودید بخوانید و پس از گذشت حداقل ۲۴ ساعت، تستهای جامع تر و مفهومی تری از کل فصل کار کنید. این تست ها ممکن است مربوط به هر بخشی از فصل باشند و یا بصورت ترکیبی از بخش های مختلف همان فصل طرح شده باشند. هنگام بررسی پاسخ تست ها، حتما پاسخ تشریحی و علت غلط بودن سایر گزینه ها را نیز بخوانید زیرا با خواندن پاسخ تشریحی هم مطالب برای شما دوباره مرور خواهند شد و هم ممکن است نکته جدیدی یاد بگیرید که به تکمیل یادگیری شما و فهم بهتر مطالب آن فصل کمک کند.

۹- در آخرین مرحله بعد از انجام همه این کارها باید آن فصل را خلاصه نویسی کنید. درباره خلاصه نویسی زیست شناسی در ادامه توضیح خواهیم داد. پس از خلاصه نویسی فصل، به سراغ فصل بعد بروید و به همین ترتیب مراحل مطالعه فصل جدید را اجرا کنید.

بطور خلاصه مراحل ۹ گانه ای که برای تسلط بر هر فصل از کتاب های زیست شناسی دهم، یازدهم و دوازدهم باید اجرا کنید به ترتیب عبارتند از: یک بار روخوانی کلی فصل، تقسیم فصل به بخش های کوچک، مطالعه دقیق تر هر بخش از روی کتاب درسی، مطالعه درسنامه کتاب کمک درسی مربوط به همان بخش، حل تست های آموزشی مربوط به بخش مورد نظر، یادداشت نکات تست ها در حاشیه کتاب درسی، اجرای این مراحل به ترتیب برای بخش های بعدی آن فصل، اتمام فصل، یک بار مطالعه کل فصل و نکات حاشیه نویسی شده از روی کتاب درسی، حل تست های جامع از کل فصل، خلاصه نویسی کل فصل. شیوه ذکر شده، بهترین روش خواندن زیست شناسی برای کنکور و در واقع روش زیست خواندن رتبه های برتر بوده است.

روش خلاصه نویسی زیست شناسی کنکور
همانطور که گفته شد، آخرین مرحله مربوط به روش مطالعه درس زیست برای کنکور، مرحله خلاصه نویسی است. اما هدف از خلاصه نویسی درس زیست شناسی با خلاصه نویسی دروسی مانند ریاضی و فیزیک متفاوت است.

مطالب دروسی مانند فیزیک و ریاضی با این هدف خلاصه نویسی می شوند که در مرورهای بعدی همه مطالب را از روی خلاصه های از قبل نوشته شده مطالعه و یادآوری کنید تا نیازی به مطالعه کامل همه مطالب کتاب درسی یا درسنامه ها نداشته باشید. اما هدف از خلاصه نویسی درس زیست این است که قبل از مرور مطالب کتاب درسی در هفته ها یا ماه های بعد، یک دید و شمای کلی از مطالب مهم و کلیات فصل در اختیار داشته باشید و در واقع مطالب اصلی را به صورت نمودار در ذهن خود بازیابی کنید تا در حین مطالعه متن کتاب درسی زیست شناسی، روی جزئیات تمرکز بیشتری داشته باشید.

جهت آشنایی بیشتر با روش خلاصه نویسی دروس برای کنکور، مقاله چگونه خلاصه نویسی کنیم را در سایت مشاوران ۱۰۰ مطالعه کنید.

نکته بسیار مهم درباره شیوه خواندن زیست برای کنکور، توجه به تفاوت خلاصه نویسی و حاشیه نویسی است. در هنگام تست زنی و خواندن پاسخ تشریحی تست ها، اگر با نکته جدید یا نکته باارزشی مواجه شدید، نیاز به نوشتن آن در برگه های خلاصه نویسی نیست بلکه باید آن نکته را در حاشیه کتاب درسی یادداشت کنید تا در مرورهای بعدی همه نکات ریز را همراه با متن کتاب درسی بصورت یکجا مطالعه کنید.

نکات ریز زیست شناسی را حاشیه نویسی کنید اما مطالب اصلی را خلاصه نویسی کنید.

مساله دیگری که در هنگام مطالعه زیست برای کنکور باید مدنظر قرار دهید این است که زمان مطالعه هر فصل را یادداشت کنید تا در دوران جمع بندی کنکور بدانید که مطالعه و مرور هر فصل تقریبا چقدر زمان نیاز دارد و بتوانید برنامه ریزی مناسبی برای جمع بندی و مرور فصل های کتاب زیست شناسی داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوران جمع بندی، مقاله بهترین روش جمع بندی کنکور را در سایت مشاوران ۱۰۰ مطالعه کنید.

اهمیت ترکیبی خواندن در نحوه مطالعه زیست شناسی
احتمالا متوجه شده اید که در چند سال اخیر سوالات زیست کنکور نظام جدید نسبت به سال های قبل تر دشوارتر و ترکیبی تر شده بطوری که گاها چهار گزینه ی یک تست هر کدام از فصل های متفاوتی از کتاب های درسی دهم، یازدهم و دوازدهم استخراج شده اند. همین مساله اهمیت ترکیبی خواندن زیست نظام جدید را بیش از پیش آشکار می سازد.

در پاسخ به این سوال که «چگونه زیست را ترکیبی بخوانیم» ابتدا باید از خود بپرسیم که کدام فصل های کتاب زیست قابلیت ترکیب شدن با یکدیگر دارند و باید بصورت موضوعی و ترکیبی مطالعه شوند و از هر موضوع یا هر فصل چند سوال ترکیبی در کنکور مطرح می شود، سپس به سراغ ترکیبی خواندن آنها برویم.